Dünya İnme Günü kapsamında her yıl düzenli olarak toplum ve sağlık çalışanları için eğitim ve farkındalık toplantıları düzenlenmekte ve bir tema belirlenmektedir. Bu yılın teması “Sağlığınız Kıymetli, Kıymetini Bilin”dir. Bu amaçla beyin damar hastalıkları konusunda kısa bir bilgilendirme yapmak ve toplumda farkındalık oluşturmak istiyoruz.
Şu anda tüm dünyayı etkileyen covid- 19 pandemisinin beyin damar hastalıkları ile ilişkisini de kısaca hatırlatmak uygun olacaktır. Bilindiği gibi korona virüsten etkilenecek riskli gruplar arasında kronik hastalıklardan beyin damar hastalıkları da yer almaktadır. Bu nedenle beyin damar hastalıkları olan hastaların bu dönemi olabildiğince az etkilenerek geçirmeleri için ilaçlarını düzenli almaları önem arz etmektedir.
Ayrıca tüm toplumda olduğu gibi beyin damar hastaları da hijyen stratejileri ve kişisel koruyucu ekipman kullanımı hakkında; Dünya Sağlık Örgütü ve Sağlık Bakanlığımızın enfeksiyon kontrolü önerilerine uymalıdır.
Beyin damar hastalıkları; Dünyada en fazla fonksiyon kaybına neden olan, yaşam kalitesini en fazla etkileyen ve ölüm nedeni olarak da ikinci sırada yer alan hastalık grubudur. Dünyada bir yılda 17 milyon kişi inme geçirmekte ve 6 milyon kişi inme nedeniyle hayatını kaybetmektedir. Ülkemizde 2015- 2018 yılları arasında beyin damar hastalıkları nedeniyle hayatını kaybeden kişi sayısı 35 bin- 40 bin arasında değişmekte ve yıllar içinde artış göstermektedir.
Toplumun risk faktörleri konusunda bilgilendirilmesi, özellikle yaşam tarzı değişiklikleri ile inmelerin %70 oranında, diğer değiştirilebilir tıbbi faktörlerin de giderilmesi ile inmelerin %90 oranında önlenebildiği bilinmektedir.
İnme oluşumunda en önemli risk faktörleri; tütün kullanımı, sağlıksız beslenme, yetersiz fiziksel aktivitedir. Bu risk faktörleri; kan şekerinde yükselme (diyabet), kan basıncında artış (hipertansiyon) ve kan yağlarının yüksekliği (hiperlipidemi) gibi ciddi hastalıklara yol açar.
Metabolik sendrom (bel çevresinde yağlanma, yüksek kan yağları, yüksek kan basıncı, yüksek kan şekerinin aynı anda bulunması; (diyabet, kalp krizi ve inme riski çok yüksektir.)), kronik stres, düzensiz kalp ritmi, doğum kontrol hapları ve bazı hormon ilaçları kullanımı diğer risk faktörleridir.
İnmenin belirtileri; genellikle ani gelişen yüz, kol, bacak veya sıklıkla vücudun bir yarısında kuvvet kaybı olur. Bunların dışında aynı bölgelerde uyuşma, bayılma, bilinç bulanıklığı, konuşmada veya konuşulanları anlamada güçlük, sebebi bilinmeyen şiddetli baş ağrısı, baş dönmesi, dengeyi sağlayamamak, bir gözde veya her iki gözde görme kaybı, bilincin tamamen kaybı görülebilir.
İnme bulguları, beynin hangi bölgesinin etkilediğine ve şiddetine bağlıdır. İnme bulguları olduğu zaman çok şiddetli olmasa dahi en kısa sürede hastaneye gidilmelidir. Çünkü inme ilerleyebilir.
İnme Riskini Azaltmak İçin;
- Tütün ve alkol kullanımından uzak durun.
- Sigara dumanına maruz kalmayın.
- Günde en az 30 dakika fiziksel aktivite yapın (ev, bahçe işi, yürüyüş gibi).
- Diyetinizde yağ, şeker ve tuzu azaltın.
- Günde 5 öğün sebze ve meyve tüketin.
- Pnömokok ve grip aşısını hekiminizin önerisine uygun olarak yaptırmayı ihmal etmeyin.
- Ayrıca doktorumuza danışarak kan basıncı, kan yağları, kan şekeri ve kilonuzu öğrenin, doktorumuzun önerilerine uyun.
- Aile bireylerimizi de sağlıklı yaşam tarzı değişiklikleri konusunda teşvik edin.
Sağlığınız Kıymetli, Kıymetini Bilin!