12-18 MART TUZA DİKKAT HAFTASI YAKLAŞIYOR
Dünyada en önemli halk sağlığı sorunu olarak kabul edilen kronik hastalıklar, ülkemizde de meydana gelen ölümlerin başlıca nedenlerindendir. Ülkemizde yapılan çalışmalarda tuz tüketimimizin Dünya Sağlık Örgütü’ nün önerdiği değerin üzerinde olduğu gösterilmiştir. Aşırı tuz tüketimi değiştirilebilir bir sağlıksız beslenme uygulamasıdır ve birçok kronik hastalığın temelinde yer almaktadır.
Tuz, besinlerin doğal bileşiminde bulunduğu gibi, deniz tuzu (deniz suyunun buharlaştırılması ile elde edilir) ve kaya tuzu (halite, göl yataklarından veya toprak altından elde edilir, kurutulur) olarak da elde edilir. Genel olarak tuz sodyum ve klorürden oluşur. Sodyum klorür içeriği tüm tuzlarda (kaya, deniz, sofra tuzu) yaklaşık olarak aynıdır. Ülkemizde ise 2012 yılında yapılan SALTürk-2 çalışmasına göre diyetteki tuz kaynaklarına bakıldığında günlük olarak tüketilen tuzun %55.5‟ i yemeklere eklenen tuzdan, %31.9‟ u ekmek tuzundan, %12.6‟ sı ise sofra tuzundan geldiği saptanmıştır. İnsan vücudunun bazı fonksiyonları için sodyuma ihtiyacı varken fazla alınması yüksek kan basıncı başta olmak üzere inme, kalp hastalıkları ve böbrek hastalıklarına neden olabilmektedir.
Tuzun besinlere lezzet verme dışında besin saklamada da önemli rolü vardır. Sodyum/tuz izlenmiş gıdalarda birçok önemli role sahiptir; lezzeti geliştirme, tazeliği koruma, doku ve görünüşü geliştirme. Bu üç temel nedeni ile satın aldığımız birçok besine sodyum/tuz eklenmektedir. Yüksek kan basıncı kardiyovasküler ölümlere neden olan en önemli risk faktörü olarak belirtilmektedir. WHO yetişkinlerde tuz tüketimin günde 5 gramın altına düşürülmesini önermektedir.
Aşırı tuz alımının azaltılması için;
1. Yaptığınız yemeklerde kullandığınız tuz miktarını yavaş yavaş azaltın, ağız tadınız zamanla az tuza alışacaktır.
2. Yemeklerinizi lezzetlendirmek için tuz yerine; çeşitli baharatlar, dereotu ve maydanoz gibi bitkiler, limon ve sarımsak gibi besinler kullanın.
3. Çocuklarınızda yemeklerine tuz ekleme alışkanlığı gelişmemesi için sofranızdan tuzu ve tuzlu sosları kaldırın.
4. Hazır besinleri satın almadan etiketini mutlaka okuyun ve daha az tuz içerenleri tercih edin
5. Turşu, konserve, salamura yaprak, zeytin ve peynir gibi besinleri tüketmeden önce mutlaka suyla yıkayın/suda bekletin; daha fazla taze sebze ve meyve tüketin.
Bu kapsamda müdürlüğümüz Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Programlar Şubesi olarak tuz haftasında farkındalık yaratmak ve halkı bilinçlendirmek adına diyetisyenlerimiz tarafından eğitimler verilecek ve halka broşür dağıtımı yapılacaktır.