DİYARBAKIR İL SAĞLIK MÜDÜRLÜĞÜ

Obezite Nedir?

• Obezite, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından “sağlığı bozacak ölçüde vücutta aşırı yağ birikmesi” olarak tanımlanmaktadır. Yetişkin erkeklerde vücut ağırlığının ortalama %15-20’sini, kadınlarda ise %25-30’unu yağ dokusu oluşturur. Erkeklerde bu oranın %25, kadınlarda ise %30’un üzerine çıkması durumu obezite olarak tanımlanır. Pratik olarak beden kütle indeksi (BKİ) değerinin 25 kg/m²’nin üzerinde olması fazla kiloluluk, 30 kg/m²’nin üzerinde olması ise obezite olarak tanımlanır.
• Obezite (şişmanlık) insan ömrünü kısaltması ve ortaya çıkardığı yan etkilerle yaşam kalitesini bozması nedeniyle bir hastalık olarak kabul edilmektedir. Son yıllarda yaşam biçimindeki değişikliklerin de sebebi ile toplumda görülme oranı sürekli artmaktadır. Obezite ile mücadele anne karnından yaşamın sonuna kadar sürdürülmesi gereken bir zorunluluktur. Bu nedenle obezite hakkında toplumdaki farkındalığın arttırılması, günlük yeme alışkanlıklarının sağlıklı yöne kaydırılması, fiziksel aktivite düzeyinin yükseltilmesi ve diğer sağlıklı yaşam alışkanlıklarının kazandırılması gerek obeziteyi önlemede gerekse obezite tedavisinde büyük önem taşımaktadır.

Dünyada Durum

• Küresel ölümlerin %70’inin temel sebebi Bulaşıcı Olmayan Hastalıklardır (her yıl 40 milyon insan).
• BOH’lar sebebiyle gerçekleşen ölümlerin yılda 17,7 milyonu kardiyovasküler hastalıklar, 8,8 milyonu kanserler, 3,9 milyonunu solunum yolu hastalıkları ve 1,6 milyonunu diyabet oluşturmaktadır.
• BOH’ların dört davranışsal risk faktörü arasında obezite de yer almaktadır.
• Obezite, tüm toplumlarda çok yaygın görülen bir sağlık sorunudur ve giderek küresel bir epidemi halini almaktadır.
• DSÖ 2016 verilerine göre dünyada 18 yaş üstü nüfusun 1,9 milyarı fazla kiloludur, bunların 650 milyonu da obez grubundadır. DSÖ 2016 verilerine göre dünyada 18 yaş üstü nüfusun %39’u fazla kilolu (%39 erkek, %40 kadın), %13’ü de obez (%11 erkek, %15 kadın) grubundadır. Dünya genelinde obezite prevalansı 1975-2016 yılları arasında yaklaşık 3 katına çıkmıştır (DSÖ).

Ülkemizde Durum

• Erişkinlerde Türkiye Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar ve Risk Faktörleri Hane Halkı Araştırması (STEPS) 2017 ön sonuçlarına göre fazla kiloluluk %35,6, obezite %28,8 olarak bulunmuştur.
• Çocuklarda ise Dünya Sağlık Örgütü Avrupa Bölge Ofisinin Avrupa Çocukluk Obezite Sürveyans Araştırması (WHO – European Childhood Obesity Surveillance Initiative- COSI) 2016 yılı ülkemizin de içinde olduğu 32 ülke ile gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmada ülkemiz verilerine göre ilkokul 2. Sınıf öğrencilerde; fazla kiloluluk %14,6, obezite %9.9 olarak bulunmuştur.
• Ülkemizde yapılan Türkiye Beslenme ve Sağlık Araştırması (2017) verilerine göre 15 yaş ve üzeri bireylerde fazla kiloluluk oranı %34 ve obezite oranı %31,5 olarak saptanmıştır.

Obezitenin Önlenmesi

Obezite sıklığının hızlı artışını durdurmanın en önemli yolu bireylerin obez olmalarını önlemektir. Bu amaçla topluma dönük doğru ve kanıta dayalı bilimsel uygulamalar çocukluktan itibaren başlatılmalıdır. Temel olarak  önemsenmelidir. Bunlar:

1. Obezite konusunda eğitim (Çocukluktan itibaren)
2. Yeterli ve Dengeli Beslenme
3. Fiziksel aktivite yapılmasıdır.